Bánh chưng – Bánh tét
Bánh Chưng là đặc sản của người miền Bắc và bánh tét là đặc sản của người miền Nam.
Bánh chưng có nguồn gốc từ thời Lang Liêu mang hình vuông và đi chung với bánh dầy mang hình tròn, nói lên sự vuông tròn của một ước nguyện. Có lẽ bánh tét là loại bánh kết hợp giữa vuông và tròn nên vừa tròn lại vừa vuông được gói theo đòn, không xếp theo tầng mà treo thành dây. Bánh tét có trong lịch sử thời vua Quang Trung Nguyễn Huệ mang quân ra Bắc dẹp tan quân Nhà Thanh xâm lược năm Kỷ Dậu (1789).
Vẻ đẹp của bánh Trưng khi được gói lá chuối cẩn thận.
Bánh tét là biến tấu của bánh chưng về sau, bánh tét trong miền Nam tượng trưng cho con người miền Nam hiền lành chân chất, đơn giản dễ chịu, không cầu kỳ như người miền Bắc. Cho nên bánh tét được làm đơn giản hơn và gọn nhẹ, gói theo kiểu đòn như vậy một phần cũng vì thời tiết miền Nam nóng hơn miền Bắc cho nên nếu gói theo hình vuông to như bánh chưng thì dễ bị mốc ở 4 góc( ảnh hưởng đến nhân bánh) còn nếu là dạng đòn thì nếu có mốc thì cũng ko ảnh hưởng vì có thể cắt lát phần mốc bỏ đi.
Một loại bánh mang đậm nét của lòng hiếu kính một loại bánh mang dấu ấn của việc giữ gìn, hai loại bánh bổ sung cho nhau về ý nghĩa, nên ngày tết thường thấy cả hai bánh chưng và bánh tét xuất hiện.
Bánh chưng và bánh tét đều được làm nguyên liệu giống nhau, chỉ khác hình dáng và lá gói bên ngoài. Bánh chưng thơm mùi lá dong, bánh tét thơm mùi lá chuối, tuy khác nhau về phương ngữ nhưng cùng là một quốc ngữ, “Người trong một nước phải thương nhau cùng”, ý nghĩa là vậy.
Bánh chưng và bánh tét có hai loại, dùng mặn và dùng chay: Chay thì nhân đậu, nhân chuối, nhân khoai, bỏ đường. Mặn thì nhân thịt, hành, trứng, muối, đậu.
Bánh chưng được dâng cho cha, bánh tét cũng được quảy về dâng mẹ, mang cùng ý nghĩa của nền “văn hoá gia đình”. Về quê những ngày giáp tết không thể không nhớ những ngày gói bánh, ngồi canh lửa thâu đêm.
Bánh trưng và bánh tét.
Quê hương là vậy, giản đơn như ông ngồi dạy cháu gói từng chiếc bánh, là khói lam chiều, là những giây ràng gói bánh, là những chiếc bánh, là mùi vị của chiếc bánh được bóc ra, là ly trà trong đêm, hoặc cút rượu ấm chuyện trò trong khi trông chừng nồi bánh đang nấu.
Dù người ta có gói bánh để bán nhiều ngoài chợ, nhưng nhiều gia đình vẫn thích ngồi tự gói bánh và nấu hơn vì do chính tay mình làm ra. Ý nghĩa của chiếc bánh nhiều hơn là chiếc bánh được ăn trong ngày tết. Đó là tình tự của quê hương trong tâm hồn ngừơi Việt, khó có thể thay thế.